Gaziantep
Güneydoğu
Anadolu Bölgesinin en büyük, Türkiye'nin ise 6. büyük kenti olan
Gaziantep, Anadolu'nun ilk yerleşim alanlarından birisidir. Taş,
Kalkolitik, Bakır, Hitit, Mitani, Asur, Roma, Bizans, İslam, Türk-İslam
dönemlerine ilişkin kalıntılara bölgenin her yerinde rastlanmaktadır.
Zeugma
Belkıs
/ Zeugma Antik kenti Gaziantep ili, Nizip ilçesi, belkıs köyü sınırları
içinde Fırat nehri kıyısında yer alır. Günümüzde üzeri fıstık
ağaçlı 3-4 metre kalınlığında toprakla örtülüdür. Yaklaşık
20 bin dönümlük bir arazi üzerine kurulmuş olan bu antik kentin
3/1'i Birecik Baraj gölünün altında kalacaktır Antakya dan Çine
uzanan ipek yolunun Zeugma'dan geçmesi,
Samsal'dan nehir ticaretinin yapılması, IV.askeri garnizonun burada
konuşlandırılmasıyla tüccarlar Fırat manzaralı teraslara villalarını
yapmış olmalıdır. Buradan sınır ticareti ve büyük bir gümrük
olmalı. Çünkü günümüzde İskele üstü olarak adlandırılan
tepede bir arşiv odasında 65.000 adet mühür baskısı ele geçti.
Papirüs, parşömen, para torbaları ve gümrük balyalarını mühürlemede
kullanılan bu mühür baskıları Zeugma'da güçlü bir haberleşme ağının
yanında büyük bir ticaretin yapıldığını göstermektedir.
Büyük
İskender in generallerinden seleukeia Nikator MÖ. 300 de Belkıs/Zeugma'nın
ilk yerleşimi olan selevkeya Euphrates kentini kurar. Strabon burasının
Kommagene'nin dört önemli kentinden biri olduğunu ve burada ticaretin
yapıldığını bildirmektedir. MÖ. 64 de Roma İmparatorluğunun
topraklarına katılır ismi ise geçit, köprü anlamına gelen ZEUGMA
olarak değiştirilir. MS. 256 de sasani kralı Şapur Belkıs/Zeugma'yı
ele geçirerek yakıp yıkar. Bu tarihten itibaren Zeugma bir daha
kendini toparlayamaz, Roma dönemindeki ihtişamına ulaşamaz. M.S.4 yüzyılında
Geç Roma hakimiyetine girer. M.S.5-6 yüzyıllarında ise Erken Bizans
hakimiyetindedir. M.S.7. Yüzyılda Arap akınları neticesinde Belkıs
/ Zeugma terk edilir. M.S.10-12 yüzyılları arasında küçük bir
Abbasi yerleşimi yer alır.M.S.17. Yüzyılında belkıs köyü
kurulur.
Yesemek
Gaziantep
Müze Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet olarak gösteren Yesemek
Açık Hava Müzesi, İslahiye
ilçesinin güneydoğusundaki yamacın üzerinde
yer alır. Yaklaşık 100.000 metrekare alanı kaplayan Yesemek Taş Ocağı
ve Heykel Atölyesinin nasıl işletildiği, bu çalışmalarda hangi
teknik ve malzemelerin kullanıldığı yerinde örnekleri ile adım adım
izlenebilmektedir. Bütün evrelere ait yontu taslaklarını bugün Açık
Hava
Müzesinde görmek mümkündür. Yesemek Açık Hava Müzesinde
300'ün üzerinde yontu taslağı mevcuttur. Bunlar sfenskler,
arslanlar, dağ tanrıları, savaş arabaları, karışık yaratıklar
ve çeşitli mimari parçalardan oluşan zengin bir koleksiyondur .
Rum
kale
Gaziantep
/ Yavuzeli ilçesinin 25 km. Doğusunda Fırat Nehri ile Merzimen Çayının
birleştiği noktada güney-batı sahilinde, yüksek ve sarp kayalıkların
üzerinde yer almaktadır. Fırat ve Merzimen'in kıyısından itibaren
yükselen eteklerde bir dış sur ve kompleks odalardan oluşan bir kapı
geçidi ile kale - Şehire girilmektedir. Ayaktaki mimari kalıntılar
ise, Geç Roma ve Ortaçağ karakteri taşımaktadır. En ilginç kalıntı
, geniş ve Silindirik bir havalandırma kuyusu ile bu kuyunun kenarından
helezonik bir yolla aşağı inen ve Fırat seviyesinin altına kadar
giderek su ihtiyacını karşılayan sistemdir. Merci Dabık savaşından
sonra Osmanlı idaresine geçen Rumkale, Halep Eyaletinin Birecik sancağına
bağlı bir kaza haline getirildi.
Antep
mutfagi
Gaziantep
mutfağı, seneler boyunca geleneklerin ve yöresel damak lezzetinin
zenginliği ile ülkemiz ve tüm dünya mutfakları arasında ayrıcalıklı
bir yere sahiptir.
Gaziantep mutfağında ilk bakışta dikkati çeken en önemli
husus, kullanılan malzemede gösterilen titizliktir. Yemeği oluşturan
tüm malzeme büyük titizlik içerisinde seçilmekte, yemekte değişik
tat veren baharatlar,salçalar, karışımlar bol miktarda kullanılmaktadır.
Gaziantep yemeklerinde, yemeğin güzelliğinde lezzetinde, malzemenin
niteliği kadar yemeği pişirenin ustalığının ve el becerisinin de
payı büyüktür. Gaziantep’te ev hanımlarının olduğu kadar
erkeklerinde yemek yapma konusunda uzmanlığı tartışılmaz bir gerçektir.
Gaziantep yemeklerinin ve tatlılarının yapımında kullanılan
malzemelerin kalitesi, hazırlamada ve pişirmede gösterilen beceri, özellikle
yurt içindeki büyük yerleşim yerlerinde Gaziantep lokantalarının
ve baklavacılarının şöhrete kavuşmasına ve yayılmasına neden
olmuştur.
|